Szanowni,
Powiedzcie szybko, czy ktoś jeszcze - oprócz Pana Profesora M.Sysło i ewentualnie osób z nim związanych zależnościami hierarchicznymi - używa tego neologizmu?
Google co prawda rzuca mnóstwem odnośników, ale nie udało mi się znaleźć źródeł takich, które nie prowadziłyby bezpośrednio albo pośrednio do jego prac.
Ponieważ kiedyś zdarzyło mi się otrzymać*) całkowicie mnie nie przekonywujący wywód (podówczas i teraz, gdy ten tekst, sprowokowany "marketingową wrzutką", przeczytałem ponownie) mający uzasadnić wprowadzenie tego słowa (mającego ewidentnie wadę na poziomie słowotwórstwa) a szczęśliwie nie zauważam postępów w upowszechnieniu go,
pragnę się upewnić, że rzeczywiście walka z nim nie jest potrzebna. I stąd moje pytanie.
Jako generalnie rzecz biorąc zwolennik umiarkowanie intensywnego wprowadzania do języka polskiego przydatnych terminów, wywodzących się z obcych języków, o ile tylko nie naruszają one reguł gramatyki lub wymowy (głównie - dają się wymawiać i odmieniać po polsku bez większych trudności), nie jestem przeciwny wprowadzaniu niczego, co jest potrzebne. Ale ta potrzeba musi być na tyle paląca, aby dyskomfort zawsze towarzyszący przez pewien czas przestawianiu się na używanie nowego słowa, nie powodował podświadomej reakcji odrzucenia, zwłaszcza u ludzi niezainteresowanych bezpośrednio problematyką, w obrębie której słowo to się pojawia. Ten dyskomfort rośnie zawsze, gdy nowe słowo ma budowę kojarzącą je z inną kategorią niż ta, do której ma ono należeć.
I tu pojawia się problem. Lansowany przez jeden ośrodek termin - moim zdaniem całkowicie nieudany**) - zaczyna być potencjalnie przydatny ze względu na pojawienie się nowej dziedziny ( data science, {wiedza|nauka} o danych), w której termin angielski, dający się przetłumaczyć z użyciem sformułowania "myślenie komputacyjne" (kulawo, ale zawsze) może spowodować upowszechnienie i utrwalenie kiepskiego terminu, zamiast pozwolić na wprowadzenie dobrego, które co prawda jest w zasięgu ręki, ale rękę trzeba jednak wyciągnąć.
Myślę tu o polskich odpowiednikach terminów computational thinking oraz inferential thinking. Dla mnie te dwa terminy mogą (i powinny być) tłumaczone dosłownie: jako - odpowiednio - myślenie {zorientowane|ukierunkowane} {obliczeniowo|na obliczenia} i myślenie {inferencyjne|ukierunkowane na wnioskowanie}.
Co prawda Google Translate tłumaczy computational thinking na myślenie obliczeniowe , ale oprócz sytuacji, gdy kontekst jest całkowicie jasny, jest to sformułowanie moim zdaniem zbyt potoczne, ponieważ za łatwo przywodzi na myśl uproszczone, prymitywizujące rozumienie myślenia sprowadzającego się do przeprowadzania obliczeń w głowie, rachunków.
"Myślenie komputacyjne" pomimo powierzchownej elegancji (hm, może nawet sugestii łacińskiego pochodzenia? ;-) ) daje jeszcze gorsze możliwe intepretacje... I ma niestety szanse zagościć w polskiej terminologii, ponieważ od lat lansowane w opracowaniach skierowanych do nauczycieli, może przełamać "barierę nienaturalności", gdy dla dostatecznie dużej liczby ludzi posługujących się przede wszystkim polskim, a nie angielskim językiem przestanie wydawać się dziwolągiem.
Tak, jak kiedyś sformułowanie "to by było na tyle" wprowadzone jako "porozumiewawcze mrugnięcie okiem" jednego przedstawiciela inteligencji (niekoniecznie "pracującej") do innych obywateli, obdarzonych dostatecznie wysoką inteligencją, zostało "kupione przez masy" i dzisiaj drugie już pokolenie młodych ludzi nie wie, że to nie tak powinno się mówić, tak też każde inne określenie, nawet z gruntu nieprawidłowo "językowo skrojone" przez kiepskiego "krawca polszczyzny", ma szanse się upowszechnić.
W obawie przed takim właśnie rozwojem wypadków, ośmielam się zapytać, czy nie należy przypadkiem już teraz zacząć bić na alarm?
Pozdr.
W.Rakoczy
*) Było to przed przeszło ośmiu laty, w próbie odpowiedzi na moją krytykę zbytnio bujających w obłokach propozycji Pana Profesora, a zwłaszcza wprowadzania na siłę nieostrego i całkowicie nieosadzonego w informatyce terminu komputyka.
**) Przymiotnik odrzeczownikowy od nieistniejącego rzeczownika...
On 2018-11-06 21:17, Maciej M. Sysło wrote:
Myślę, że każde posłużenie się obliczeniami dzisiaj powinno być poprzedzone myśleniem komputacyjnym o tym, jak przygotować się do obliczeń, jak je zaprojektować, a później wykonać i zinterpretować. Tak postępuje się od zawsze, ale dzisiaj technologia obliczeniowa wdarła się do wszystkich dziedzin i nie wystarczy "zdać" się na komputer czy na informatyka - proces obliczeń powinien być ściśle związany z dziedziną, której dotyczy, informatycy mogą go wspomóc, ale nie zastąpią myślenia osoby, dla której są wykonywane obliczenia. Tyle w skrócie.
mmsyslo
wt., 6 lis 2018 o 09:25 Andrzej Dyżewski, pt <
--
