Subject:
RE: [klio] OD: MM - cd
From:
Andrzej Dyżewski, ####@####.####
Date:
8 Aug 2016 11:32:27 +0100
Message-Id: <009601d1f160$47d06850$d77138f0$@gmail.com>
a ja rozmnażam wiedzę na listę ST-PTI
/ady
-----Original Message-----
From: ####@####.#### ####@####.####
On Behalf Of 111_JNOWAK
Sent: Monday, August 08, 2016 12:23 PM
To: ####@####.####
Subject: RE: [klio] OD: MM - cd
Tomek
Znakomite - wrzucę to do aktualności KLIO
Ale linki się rozjechały (??) - szczególnie słowiańskie
Jn
-----Original Message-----
From: ####@####.#### ####@####.####
On Behalf Of Tomasz Kulisiewicz
Sent: Monday, August 08, 2016 12:17 PM
To: ####@####.####
Subject: Odp: [klio] OD: MM - cd
Termin komputer wcale nie jest aż tak powszechny, jak by się wydawało,
przynajmniej w językach europejskich, choć słowo "computer" ma historię
sięgającą XVII wieku (jak każdy porządny angielski pub):
"computer (n.)
1640s, "one who calculates," agent noun from compute (v.). Meaning
"calculating machine" (of any type) is from 1897; in modern use,
"programmable digital electronic computer" (1945 under this name;
theoretical from 1937, as Turing machine). ENIAC (1946) usually is
considered the first...."
http://www.etymonline.com/index.php?term=computer
I ciekawy cytat, wskazujący, że w hierarchii marynarki USA "computer" był
niżej niż "assistant astronomer":
"For instance, in an 1884 report of the U.S. Naval Observatory, a list of
acknowledgements of assistance included these:
...Mr. Theo I. King throughout the year, in the grade of computer until
April 20, 1897, and subsequently in the grade of assistant astronomer;
Computer Frank B. Littell... Computer E. A. Boeger throughout the year;
Computer G. K. Lawton ..."
http://english.stackexchange.com/questions/29470/etymology-of-computer-befor
e-computer-referred-to-a-machine
W językach naszych południowych sąsiadów był zawsze "počítač" (i w czeskim,
i w słowackim), tak się nazywały także kalkulatory mechaniczne (ale maszynę
liczącą Schickarda nazywali podobnie jak w naszej literaturze: zegarem
liczącym - "počítacie hodiny"). Natomiast liczydło to "počítadlo"
Do dziś "počítač" utrzymuje się w obu językach, od pojawienia się komputerów
osobistych także jako "osobný počítač". "komputer/computer" upowszechniał
się raczej w prasie, zwłaszcza tzw. komputerowej.
W językach byłej Jugosławii twardo się trzyma
"računar/pачунар/računalo/računalnik" -
też od "računati" - rachować, obliczać Jest nawet "računarstvo" czyli
informatyka.
Mimo tradycji z lat 60. i 70. Bułgarzy stosują dziś
"Компютър", Ukraińcy
"Комп'ютер", Białorusini
"Камп'ютар;", u Rosjan
"вычислителD
C;" też już jest właściwie nieużywany.
Oczywiście Węgrzy dawno by się rozpuścili w morzu Słowiańszczyzny, gdyby na
wszystkie wyrażenia międzynarodowe nie wymyślili swoich własnych i nawet
John von Neumann tego nie zmienił (zwłaszcza zza oceanu a potem z
zaświatów):
"számítógép" - czyli maszyna licząca (ale aktywnie, od számítás - obliczanie
i gép - maszyna) "számológép" - liczydło/kalkulator to też maszyna licząca,
ale od számolás - liczenie
Praktycznie u bratanków nikt na codzień nie używa słowa "komputer/computer"
- a jeśli używa, to traktowany jest jak ktoś, kto się nadyma (albo pracuje w
międzynarodowej korporacji prawniczej :)
Informatyka to oczywiście "számítástechnika", pojęcie "informatika" jest
używane w znaczeniu informatologii/ nauki o informacji.
Nie dają się też inne ludy ugrofińskie: "tietokone" po fińsku (maszyna od
informacji - tieto), Finowie nie dali sobie nawet narzucić żadnych software
i hardware - stosują: "ohjelmisto" i "laitteisto". Razem z estońskim
"arvuti" pokazuje to swoją drogą, że dystans między węgierskim a
fińskim/estońskim jest mniej więcej taki sam, jak między polskim a
sanskrytem: 3 tys. lat :)
W "prawdziwym" hiszpańskim (kastylijskim) jest "el ordenador", podobnie jak
we francuskim "ordinateur" od łacińskiego "ordinator" - "ten, kto
porządkuje, urządza, ustanawia" (Elektroniczny Słownik Łaciny
Średniowiecznej).
Natomiast Ameryka Łacińska używa bliższego etymologii angielskiej
"computador", za to w dwóch formach - żeńskiej "la computadora" i męskiej
"el computador".
Dnia Niedziela, 7 Sierpnia 2016 14:13 111_JNOWAK ####@####.#### napisał(a)
> I jeszcze Pawlak 1969
>
> Jn
>
>
>
> -----Original Message-----
> From: ####@####.####
> ####@####.#### On Behalf Of 111_JNOWAK
> Sent: Sunday, August 07, 2016 1:57 PM
> To: ####@####.####
> Subject: RE: [klio] OD: MM - cd
>
> Maszyny matematyczne w przemysle chemicznym - 1963
>
> https://historiainformatyki.pl/historia/dokument.php?nonav=&nrar=8&nrz
> esp=10&sygn=VIII%2F5%2F3&handle=1
>
>
> jn
>
>
>
> -----Original Message-----
> From: ####@####.####
> ####@####.#### On Behalf Of Maciej M Sysło
> Sent: Sunday, August 07, 2016 7:38 AM
> To: ####@####.#### Wypych Włodzimierz; 'ST PTI'
> Subject: Re: [klio] OD: MM - cd
>
> Kontynuuję wątek: maszyna matematyczna a komputer.
> Komentarz do komentarza (w.w):
>
> "Na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych "maszynami
> matematycznymi" – zgodnie z tradycją Kwietniewskiego i Stamma..."
>
> Mam wątpliwości, czy rzeczywiście była to tradycja, czy np.
> dzieła Kwietniewskiego (1915 rok) i Stamma były znane profesorom
> Kuratowskiemu i Pieńkowskiemu, którzy dyskutowali i korespondowali nt.
> maszyn matematycznych. Przychylałbym się ku tezie, że termin maszyna
> matematyczna wszedł do użytku właśnie za sprawą obu Panów, zwłaszcza
> Kuratowskiego, który był przy powstawaniu środowiska konstruktorów
> maszyn matematycznych i GAM.
>
> Pozdrawiam, Maciej M Sysło
>
> ==========
> W dniu 2016-08-06 00:07, Maciej M Sysło napisał(a):
> > Zdziwiło mnie nieco, że dopiero na końcu wspomina się (w słowniku
> > Pana Wypycha) o powiązaniu terminu "maszyna matematyczna" z
> > "computer".
> >
> > Fragment z mojego tekstu (Wersja -1):
> >
> > Zastanawiające jest, że potrzeba było ponad 20 lat, by oryginalny
> > termin amerykański „computer”, jako
> > „komputer”, na dobre wszedł do języka polskiego.
> > Przecież ta nazwa w połowie lat 40’ była w akronimach
> > pierwszych maszyn ENIAC i ADVAC, jak i użył jej John von Neumann w
> > swoim epokowym dziele znanym jako Draft, w którym nakreślił
> > architekturę komputerów, według której działa do dzisiaj zdecydowana
> > większość komputerów. Jako uzasadnienie dla „maszyn
> > matematycznych” trzeba przyjąć, że, poza miejscem powstawania
> > ich pierwszych egzemplarzy w Polsce, do początków lat 60’ ich
> > głównym przeznaczeniem było rozwiązywanie problemów matematycznych.
> >
> > Już wtedy zapewne środowisko użytkowników maszyn matematycznych
> > nieśmiało posługiwało się angielską, a raczej – amerykańską
> > nazwą computer, ale dopiero Hugo Steinhaus jako pierwszy użył
> > wielokrotnie tej nazwy – dosłownie computer – w swoim
> > tekście po polsku na temat „Na marginesie cybernetyki”
> > (Znak 10/1963 ). Steinhaus był konsekwentny w swoim przemówieniu
> > wygłoszonym w 1963 roku przy nadaniu doktoratu honorowego przez
> > Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ale wiedziony swoim umiłowaniem
> > języka ojczystego, użył już terminu komputer. W połowie lat
> > 60’ byłem studentem na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii
> > Uniwersytetu Wrocławskiego i miałem przyjemność uczęszczać na
> > seminaria, na których pojawiał się Hugo Steinhaus, nie pamiętam
> > jednak, by toczone były jakiekolwiek dyskusje terminologiczne
> > – termin komputer jakoś naturalnie i całkowicie
> > niepostrzeżenie wszedł do naszego codziennego języka. Inny
> > matematyk, Stanisław Hartman, w swoich wypowiedziach mawiał
> > „kompjuter”, ale tej transkrypcji oryginalnej nazwy
> > nie przyjęli inni matematycy.
> >
> > Pozdrawiam, Maciej M Syslo
> >
> > ========
> > W dniu 2016-08-05 11:14, Włodzimierz Wypych napisał(a):
> >> Kilka szczegółów dotyczących funkcjonowania terminu "maszyna
> >> matematyczna" w polskim piśmiennictwie zawiera hasło wykrojone ze
> >> słownika, który nie jest jeszcze gotowy. Odsyłacze do dokumentów
> >> źródłowych jednak działają.
> >>
> >> http://hint.org.pl/p215.htm [6]
> >>
> >> Będę wdzięczny z uwagi.
> >>
> >> w.w.
> >>
> >> W dniu 5 sierpnia 2016 10:17 użytkownik Grzegorz Szewczyk
> >> ####@####.#### napisał:
> >>
> >>> Tak to prawda, ale miałem na myśli jednostkę w pełni komercyjną.
> >>>
> >>>
> >>>
> >>> Z WYRAZAMI SZACUNKU,
> >>>
> >>> DR GRZEGORZ SZEWCZYK
> >>>
> >>> _Professor, Information Technology_
> >>>
> >>> _CENTRIA University of Applied Sciences_
> >>>
> >>> _Phone: +358 (44) 725 0458_
> >>>
> >>>
> >>>
> >>> FROM: ####@####.####
> >>> ####@####.#### ON BEHALF OF
> >>> ####@####.####
> >>> SENT: perjantaina 5. elokuuta 2016 10.21
> >>> TO: ####@####.####
> >>> SUBJECT: [klio] OD: MM
> >>>
> >>>
> >>>
> >>> 1szy uzytkowy komputer tranzystorowy powstal w MIT w 1956r
> >>>
> >>> ZR
> >>>
> >>> -------- Wiadomość oryginalna --------
> >>> Temat: RE: [klio] MM
> >>> Od: Grzegorz Szewczyk
> >>> Do: ####@####.####
> >>> DW:
> >>>
> >>>> Szanowni Koledzy,
> >>>>
> >>>> W 1957 roku podstawą konstrukcji komputera były lampy, które w
> >>>> Polsce nazywano "lampami elektronowymi" i prawdopodobnie stąd ta
> >>>> nazwa. Pierwszy komputer zbudowany na półprzewodnikach to chyba
> >>>> IBM 1401 z 1959 roku. Notabene, oficjalna nazwa IBM 1401 to
> >>>> "System przetwarzania danych" a nie komputer.
> >>>>
> >>>> Z wyrazami szacunku,
> >>>> Dr Grzegorz Szewczyk
> >>>> Professor, Information Technology CENTRIA University of Applied
> >>>> Sciences
> >>>> Phone: +358 (44) 725 0458
> >>>> -----Original Message-----
> >>>> From: ####@####.####
> >>>> ####@####.#### On Behalf Of 111_JNOWAK
> >>>> Sent: perjantaina 5. elokuuta 2016 01.21
> >>>> To: ####@####.####
> >>>> Subject: RE: [klio] MM
> >>>>
> >>>> Ale są (były) również - elektronowe maszyny cyfrowe - 1957
> >>>>
> >>>> Km
> >>>>
> >>>> -----Original Message-----
> >>>> From: ####@####.####
> >>>> ####@####.#### On Behalf Of 111_JNOWAK
> >>>> Sent: Friday, August 05, 2016 12:11 AM
> >>>> To: 'Maciej M Sysło'; 'Klio'
> >>>> Subject: RE: [klio] MM
> >>>>
> >>>> Tak na szybko:
> >>>>
> >>>> Rzewuski -1947 - UWr (tak, tak - swego nie znacie!)
> >>>>
> >>>> jn
> >>>>
> >>>> -----Original Message-----
> >>>> From: Maciej M Sysło ####@####.####
> >>>> Sent: Thursday, August 04, 2016 4:30 PM
> >>>> To: Klio; 'ST PTI'; Jerzy Nowak
> >>>> Cc: bartłomiej kluska
> >>>> Subject: MM
> >>>>
> >>>> Pytanie,
> >>>>
> >>>> Kto był ojcem określenia "maszyna matematyczna" i kiedy?
> >>>> To mogło być ok. 1948 roku, gdy powstał GAM, ale w jego nazwie
> >>>> jest "Aparat".
> >>>>
> >>>> Czy tylko powstanie i ulokowanie GAM zadecydowało o nazwaniu
> >>>> computer maszyną matematyczną? Chyba tylko w Polsce tak nazywano
> >>>> komputer, a może nie?
> >>>>
> >>>> Oczywiście uzasadnieniem mogą być jeszcze problemy, dla
> >>>> rozwiązania których budowano te pierwsze maszyny.
> >>>>
> >>>> Pozdrawiam, Maciej
> >>>> --
> >>>> http://mmsyslo.pl/ [1]
> >>>> http://godzinakodowania.pl/ [2]
> >>>> http://www.bobr.edu.pl/ [3]
> >>>>
> >>>> ------
> >>>> * Wewnętrzna lista dyskusyjna sekcji historycznej Polskiego
> >>>> Towarzystwa Informatycznego
> >>>> * Informacje o liście oraz o tym jak się zapisać i wypisać:
> >>>> https://lista.pti.org.pl/sympa/info/klio [4]
> >>>> * Załączniki do mejli na listę nie mogą przekraczać w sumie
> >>>> 20 MiB
> >>>> * Dyskusje muszą być zgodne z normami współżycia społecznego oraz
> >>>> statutu PTI
> >>>> * Lista pomimo charakteru wewnętrznego stanowi miejsce publiczne
> >>>> * Portal historyczny PTI
> >>>> http://www.historiainformatyki.pl/ [5]
> >>>> ------
> >>>> * Wewnętrzna lista dyskusyjna sekcji historycznej Polskiego
> >>>> Towarzystwa Informatycznego
> >>>> * Informacje o liście oraz o tym jak się zapisać i wypisać:
> >>>> https://lista.pti.org.pl/sympa/info/klio [4]
> >>>> * Załączniki do mejli na listę nie mogą przekraczać w sumie
> >>>> 20 MiB
> >>>> * Dyskusje muszą być zgodne z normami współżycia społecznego oraz
> >>>> statutu PTI
> >>>> * Lista pomimo charakteru wewnętrznego stanowi miejsce publiczne
> >>>> * Portal historyczny PTI
> >>>> http://www.historiainformatyki.pl/ [5]
> >>>>
> >>>> ------
> >>>> * Wewnętrzna lista dyskusyjna sekcji historycznej Polskiego
> >>>> Towarzystwa Informatycznego
> >>>> * Informacje o liście oraz o tym jak się zapisać i wypisać:
> >>>> https://lista.pti.org.pl/sympa/info/klio [4]
> >>>> * Załączniki do mejli na listę nie mogą przekraczać w sumie
> >>>> 20 MiB
> >>>> * Dyskusje muszą być zgodne z normami współżycia społecznego oraz
> >>>> statutu PTI
> >>>> * Lista pomimo charakteru wewnętrznego stanowi miejsce publiczne
> >>>> * Portal historyczny PTI
> >>>> http://www.historiainformatyki.pl/ [5]
> >>>
> >>> ------
> >>> * Wewnętrzna lista dyskusyjna sekcji historycznej Polskiego
> >>> Towarzystwa Informatycznego
> >>> * Informacje o liście oraz o tym jak się zapisać i wypisać:
> >>> https://lista.pti.org.pl/sympa/info/klio [4]
> >>> * Załączniki do mejli na listę nie mogą przekraczać w sumie 20 MiB
> >>> * Dyskusje muszą być zgodne z normami współżycia społecznego oraz
> >>> statutu PTI
> >>> * Lista pomimo charakteru wewnętrznego stanowi miejsce publiczne
> >>> * Portal historyczny PTI
> >>> http://www.historiainformatyki.pl/ [5]
> >>>
> >>> ------
> >>> * Wewnętrzna lista dyskusyjna sekcji historycznej Polskiego
> >>> Towarzystwa Informatycznego
> >>> * Informacje o liście oraz o tym jak się zapisać i wypisać:
> >>> https://lista.pti.org.pl/sympa/info/klio [4]
> >>> * Załączniki do mejli na listę nie mogą przekraczać w sumie 20 MiB
> >>> * Dyskusje muszą być zgodne z normami współżycia społecznego oraz
> >>> statutu PTI
> >>> * Lista pomimo charakteru wewnętrznego stanowi miejsce publiczne
> >>> * Portal historyczny PTI
> >>> http://www.historiainformatyki.pl/ [5]
> >>
> >> --
> >>
> >> Włodzimierz Wypych
> >>
> >> tel. +48 694 085 431
> >>
> >> ================
> >>
> >> ------
> >> * Wewnętrzna lista dyskusyjna sekcji historycznej Polskiego
> >> Towarzystwa Informatycznego
> >> * Informacje o liście oraz o tym jak się zapisać i wypisać:
> >> https://lista.pti.org.pl/sympa/info/klio
> >> * Załączniki do mejli na listę nie mogą przekraczać w sumie 20 MiB
> >> * Dyskusje muszą być zgodne z normami współżycia społecznego oraz
> >> statutu PTI
> >> * Lista pomimo charakteru wewnętrznego stanowi miejsce publiczne
> >> * Portal historyczny PTI
> >> http://www.historiainformatyki.pl/
> >>
> >> Links:
> >> ------
> >> [1] http://mmsyslo.pl/
> >> [2] http://godzinakodowania.pl/
> >> [3] http://www.bobr.edu.pl/
> >> [4] https://lista.pti.org.pl/sympa/info/klio
> >> [5] http://www.historiainformatyki.pl/
> >> [6] http://hint.org.pl/p215.htm
>
> --
> http://mmsyslo.pl/
> http://godzinakodowania.pl/
> http://www.bobr.edu.pl/
> ------
> * Wewnętrzna lista dyskusyjna sekcji historycznej Polskiego
> Towarzystwa Informatycznego
> * Informacje o liście oraz o tym jak się zapisać i wypisać:
> https://lista.pti.org.pl/sympa/info/klio
> * Załączniki do mejli na listę nie mogą przekraczać w sumie 20 MiB
> * Dyskusje muszą być zgodne z normami współżycia społecznego oraz
> statutu PTI
> * Lista pomimo charakteru wewnętrznego stanowi miejsce publiczne
> * Portal historyczny PTI
> http://www.historiainformatyki.pl/
>
>
> ------
> * Wewnętrzna lista dyskusyjna sekcji historycznej Polskiego
> Towarzystwa Informatycznego
> * Informacje o liście oraz o tym jak się zapisać i wypisać:
> https://lista.pti.org.pl/sympa/info/klio
> * Załączniki do mejli na listę nie mogą przekraczać w sumie 20 MiB
> * Dyskusje muszą być zgodne z normami współżycia społecznego oraz
> statutu PTI
> * Lista pomimo charakteru wewnętrznego stanowi miejsce publiczne
> * Portal historyczny PTI
> http://www.historiainformatyki.pl/
>
> ------
> * Wewnętrzna lista dyskusyjna sekcji historycznej Polskiego
> Towarzystwa Informatycznego
> * Informacje o liście oraz o tym jak się zapisać i wypisać:
> https://lista.pti.org.pl/sympa/info/klio
> * Załączniki do mejli na listę nie mogą przekraczać w sumie 20 MiB
> * Dyskusje muszą być zgodne z normami współżycia społecznego oraz
> statutu PTI
> * Lista pomimo charakteru wewnętrznego stanowi miejsce publiczne
> * Portal historyczny PTI
> http://www.historiainformatyki.pl/
Tomasz Kulisiewicz
tel. mob. +48 502 525 601
------
* Wewnętrzna lista dyskusyjna sekcji historycznej Polskiego Towarzystwa
Informatycznego
* Informacje o liście oraz o tym jak się zapisać i wypisać:
https://lista.pti.org.pl/sympa/info/klio
* Załšczniki do mejli na listę nie mogš przekraczać w sumie 20 MiB
* Dyskusje muszš być zgodne z normami współżycia społecznego oraz statutu
PTI
* Lista pomimo charakteru wewnętrznego stanowi miejsce publiczne
* Portal historyczny PTI
http://www.historiainformatyki.pl/
------
* Wewnętrzna lista dyskusyjna sekcji historycznej Polskiego Towarzystwa
Informatycznego
* Informacje o liście oraz o tym jak się zapisać i wypisać:
https://lista.pti.org.pl/sympa/info/klio
* Załšczniki do mejli na listę nie mogš przekraczać w sumie 20 MiB
* Dyskusje muszš być zgodne z normami współżycia społecznego oraz statutu
PTI
* Lista pomimo charakteru wewnętrznego stanowi miejsce publiczne
* Portal historyczny PTI
http://www.historiainformatyki.pl/
