st-pti: TEST ====== FW: [st-pti] dopełniacz od NBP

Ad rem Piotr Karocki

Dużo ciekawych spostrzeżeń w sprawie tłumaczeń.

Ja bym dorzucił  (mój ulubiony) przykład tłumaczenia ang. Technology na pol. Technologię zamiast technikę.

Jak miałbym to (z trudem) zaakceptować to jestem za aktualizacją tłumaczenia, a więc Narodowego Banku Polski, chociaż dawniej było …Polskiego.

A tu ten pierwszy przykład z Lema:

Cyprian cyberotoman, cynik, ceniąc czule

Czarnej córy cesarskiej cud ciemnego ciała,

Ciągle cytrą czarował. Czerwieniała cała,

Cicha, co dzień czekała, cierpiała, czuwała.

Cyprian ciotkę całuje, cisnąwszy czarnulę!!

W tłumaczeniu Google’a na ang.

Cyprian cyberotomaniac, cynic, lovingly appreciated

Black imperial daughter the miracle of the dark body,

He still charmed with zither. She was all red

Quiet, she waited, suffered and watched every day.

Cyprian kisses his aunt, throwing the black girl !!

I z powrotem na pol.

Cypryjski cyberotomaniak, cynik, kochanie doceniany

Czarna cesarska córka cud ciemnego ciała,

Nadal czarował cytrą. Była cała czerwona

Cicho czekała, cierpiała i czuwała każdego dnia.

Cyprian całuje ciotkę, rzucając czarną dziewczynę !!

No prawie ( 😊 )dobrze poszło

Podrawiam majowo w

Dzień Europy - święto pokoju i jedności w Europie. Upamiętnia on rocznicę wygłoszenia historycznej deklaracji Schumana.

Unijną flagę wywiesiłem

Wacław Iszkowski

Sprawa jest jeszcze "głębsza".

Tłumaczyć należy pojęciami, by oddać sens, a nie dosłownie.

Np. jak w Piśmie Świętym mamy "zachowywała te sprawy w swoim sercu", to

oznacza że głęboko nad nimi się zastanawiała, i tak naprawdę po polsku

lepiej byłoby użyć innego rzeczownika. Bo polskie "serce" kojarzy się

raczej z uczuciami, czyli tym co dwa tysiące lat temu w tamtym rejonie

określało się jako "nerki".

Nie tylko w hebrajskim, ale i greckim - kardia to rzeczownik określający

narząd tłoczący krew, oraz siedlisko "ja rozumnego", wolę.

Mamy "po eskimosku" dziesiąt różnych "biały", i tłumacz z ichniego na nasz

ma łatwo (zawsze będzie "biały"), ale w drugą stronę trzeba wybrać

konkretny "biały".

Mamy w Polsce gminy, powiaty, województwa (zarówno samorządowe -

marszałkowskie, jak i rządowe - wojewódzkie). I jest to nieprzenaszalne na

np. brytyjski czy amerykański (bo nie tylko język, ale i struktura państwa

jest do przeniesienia).

"wracając do ad remu", jak niektórzy mawiają (jasne, niepoprawnie, bo

'wracając ad rem' jeszcze byłoby OK, dodanie 'do' i polskie odmienienie

'rem' to już przesada).

Narodowy Bank Polski - analizując jedno słówko mamy "polski" albo

"Polski". Ale nie o tłumaczenie słówka chodzi, tylko pojęcia.

Czy NBP odpowiada Bank of England? Czy odpowiada tak TERAZ (jako bank

centralny, emitent pieniądza, uczestnik MFW i podobnych ciał), czy

odpowiadał tak historycznie? Jeśli rola się zmienia, to którą wersję

interpretacji ("polski" vs "Polski") mamy używać? Aktualną, czy

historyczną? Czy tłumaczenie nazwy ma być inne dla NBP w 2022 roku, a inne

dla NBP w 1945 roku (roku powstania)? Czy też tłumaczenie ma być nazwy i

roli z momentu powstania NBP, i już niezmienne w czasie, pomimo zmiany

roli?

Co do odmiany... ilu z nas mówi "Windowsy", czyli w liczbie podwójnie

mnogiej? (angielskie windows to przecież liczba mnoga, -y zaś to sufix

"umnogowiający" w języku polskim).

Cóż, problem z tłumaczeniami jest zawsze taki sam - czy przenieść

czytelnika w świat tekstu, czy też przenieść tekst do świata czytelnika.

Im większa odległość geograficzna, czasowa, kulturalna, tym problem

bardziej widać. Ale przebija się czasem i przy niewielkich

odległościach...

Mamy lud który nie ma "na prawo", "na lewo", tylko "łyżka jest na

południowy wschód od talerza". Karty układa na podłodze po kolei, tzn. ze

wschodu na zachód. Za cholerę nie wytłumaczy mu się że łyżka po prawej

stronie talerza, bo on nie ma takiego pojęcia (a wtórnie: nie ma słowa).

Jak zabrali dziecko z tegoż plemienia, i kluczyli w Pentagonie (korytarze,

windy, sale itp bez okien), to dziecko i tak wiedziało gdzie jest południe

:)

Dobra, tyle bo się za bardzo rozpiszę...

Tylko dwa cytaty z Lema, ciężki orzech do zgryzienia dla tłumaczy :)

Cyprian cyberotoman, cynik, ceniąc czule

Czarnej córy cesarskiej cud ciemnego ciała,

Ciągle cytrą czarował. Czerwieniała cała,

Cicha, co dzień czekała, cierpiała, czuwała.

.Cyprian ciotkę całuje, cisnąwszy czarnulę!!

Oraz cytat drugi, dłuższy. Matematyka, ale także nawiązania do kanonu

literatury polskiej...

Nieśmiały cybernetyk potężne ekstrema

Poznawał, kiedy grupy unimodularne

Cyberiady całkował w popołudnie parne,

Nie wiedząc, czy jest miłość, czy jeszcze jej nie ma.

Precz mi, precz, Laplasjany z wieczora do ranka,

I wersory wektorów z ranka do wieczora!

Bliżej, przeciwobrazy! Bliżej, bo już pora

Zredukować kochankę do objęć kochanka!

On drżenia wpółmetryczne, które jęk jednoczy,

Zmieni w grupy obrotów i sprzężenia zwrotne,

A takie kaskadowe, a takie zawrotne,

że zwarciem zagrażają, idąc z oczu w oczy!

Ty, klaso transfinalna! Ty, silna wielkości!

Nieprzywiedlne continuum! Praukładzie biały!

Christoffela ze Stoksem oddam na wiek cały

Za pierwszą i ostatnią pochodną miłości.

Twych skalarnych przestrzeni wielolistne głębie

Ukaż uwikłanemu w Teoremat Ciała,

Cyberiado cyprysów, bimodalnie cała

W gradientach, rozmnożonych na loty gołębie!

O, nie dożył rozkoszy, kto tak bez siwizny

Ani w przestrzeni Weyla, ani Brouwera

Studium topologiczne uściskiem otwiera,

Badając Moebiusowi nie znane krzywizny!

O, wielopowłokowa uczuć komitanto,

Wiele trzeba cię cenić, ten się dowie tylko,

Kto takich parametrów przeczuwając fantom,

Ginie w nanosekundach, płonąc każdą chwilką!

Jak punkt, wchodzący w układ holonomiczności,

Pozbawiany współrzędnych zera asymptotą,

Tak w ostatniej projekcji, ostatnią pieszczotą

Żegnany - cybernetyk umiera z miłości.

(ciężki orzech do zgryzienia - posthuman, postulowany przez niektórych,

nie byłby w stanie zrozumieć tego określenia, jako że nie miałby ust ani

zębów :) )