Subject:
RE: [st-pti] dopełniacz od NBP
From:
Piotr Karocki ####@####.####
Date:
9 May 2022 11:34:03 +0100
Message-Id: <173cf9a85572dff26c97e0a5fa9424b6@mail.gmail.com>
Sprawa jest jeszcze "głębsza".
Tłumaczyć należy pojęciami, by oddać sens, a nie dosłownie.
Np. jak w Piśmie Świętym mamy "zachowywała te sprawy w swoim sercu", to
oznacza że głęboko nad nimi się zastanawiała, i tak naprawdę po polsku
lepiej byłoby użyć innego rzeczownika. Bo polskie "serce" kojarzy się
raczej z uczuciami, czyli tym co dwa tysiące lat temu w tamtym rejonie
określało się jako "nerki".
Nie tylko w hebrajskim, ale i greckim - kardia to rzeczownik określający
narząd tłoczący krew, oraz siedlisko "ja rozumnego", wolę.
Mamy "po eskimosku" dziesiąt różnych "biały", i tłumacz z ichniego na nasz
ma łatwo (zawsze będzie "biały"), ale w drugą stronę trzeba wybrać
konkretny "biały".
Mamy w Polsce gminy, powiaty, województwa (zarówno samorządowe -
marszałkowskie, jak i rządowe - wojewódzkie). I jest to nieprzenaszalne na
np. brytyjski czy amerykański (bo nie tylko język, ale i struktura państwa
jest do przeniesienia).
"wracając do ad remu", jak niektórzy mawiają (jasne, niepoprawnie, bo
'wracając ad rem' jeszcze byłoby OK, dodanie 'do' i polskie odmienienie
'rem' to już przesada).
Narodowy Bank Polski - analizując jedno słówko mamy "polski" albo
"Polski". Ale nie o tłumaczenie słówka chodzi, tylko pojęcia.
Czy NBP odpowiada Bank of England? Czy odpowiada tak TERAZ (jako bank
centralny, emitent pieniądza, uczestnik MFW i podobnych ciał), czy
odpowiadał tak historycznie? Jeśli rola się zmienia, to którą wersję
interpretacji ("polski" vs "Polski") mamy używać? Aktualną, czy
historyczną? Czy tłumaczenie nazwy ma być inne dla NBP w 2022 roku, a inne
dla NBP w 1945 roku (roku powstania)? Czy też tłumaczenie ma być nazwy i
roli z momentu powstania NBP, i już niezmienne w czasie, pomimo zmiany
roli?
Co do odmiany... ilu z nas mówi "Windowsy", czyli w liczbie podwójnie
mnogiej? (angielskie windows to przecież liczba mnoga, -y zaś to sufix
"umnogowiający" w języku polskim).
Cóż, problem z tłumaczeniami jest zawsze taki sam - czy przenieść
czytelnika w świat tekstu, czy też przenieść tekst do świata czytelnika.
Im większa odległość geograficzna, czasowa, kulturalna, tym problem
bardziej widać. Ale przebija się czasem i przy niewielkich
odległościach...
Mamy lud który nie ma "na prawo", "na lewo", tylko "łyżka jest na
południowy wschód od talerza". Karty układa na podłodze po kolei, tzn. ze
wschodu na zachód. Za cholerę nie wytłumaczy mu się że łyżka po prawej
stronie talerza, bo on nie ma takiego pojęcia (a wtórnie: nie ma słowa).
Jak zabrali dziecko z tegoż plemienia, i kluczyli w Pentagonie (korytarze,
windy, sale itp bez okien), to dziecko i tak wiedziało gdzie jest południe
:)
Dobra, tyle bo się za bardzo rozpiszę...
Tylko dwa cytaty z Lema, ciężki orzech do zgryzienia dla tłumaczy :)
Cyprian cyberotoman, cynik, ceniąc czule
Czarnej córy cesarskiej cud ciemnego ciała,
Ciągle cytrą czarował. Czerwieniała cała,
Cicha, co dzień czekała, cierpiała, czuwała.
.Cyprian ciotkę całuje, cisnąwszy czarnulę!!
Oraz cytat drugi, dłuższy. Matematyka, ale także nawiązania do kanonu
literatury polskiej...
Nieśmiały cybernetyk potężne ekstrema
Poznawał, kiedy grupy unimodularne
Cyberiady całkował w popołudnie parne,
Nie wiedząc, czy jest miłość, czy jeszcze jej nie ma.
Precz mi, precz, Laplasjany z wieczora do ranka,
I wersory wektorów z ranka do wieczora!
Bliżej, przeciwobrazy! Bliżej, bo już pora
Zredukować kochankę do objęć kochanka!
On drżenia wpółmetryczne, które jęk jednoczy,
Zmieni w grupy obrotów i sprzężenia zwrotne,
A takie kaskadowe, a takie zawrotne,
że zwarciem zagrażają, idąc z oczu w oczy!
Ty, klaso transfinalna! Ty, silna wielkości!
Nieprzywiedlne continuum! Praukładzie biały!
Christoffela ze Stoksem oddam na wiek cały
Za pierwszą i ostatnią pochodną miłości.
Twych skalarnych przestrzeni wielolistne głębie
Ukaż uwikłanemu w Teoremat Ciała,
Cyberiado cyprysów, bimodalnie cała
W gradientach, rozmnożonych na loty gołębie!
O, nie dożył rozkoszy, kto tak bez siwizny
Ani w przestrzeni Weyla, ani Brouwera
Studium topologiczne uściskiem otwiera,
Badając Moebiusowi nie znane krzywizny!
O, wielopowłokowa uczuć komitanto,
Wiele trzeba cię cenić, ten się dowie tylko,
Kto takich parametrów przeczuwając fantom,
Ginie w nanosekundach, płonąc każdą chwilką!
Jak punkt, wchodzący w układ holonomiczności,
Pozbawiany współrzędnych zera asymptotą,
Tak w ostatniej projekcji, ostatnią pieszczotą
Żegnany - cybernetyk umiera z miłości.
(ciężki orzech do zgryzienia - posthuman, postulowany przez niektórych,
nie byłby w stanie zrozumieć tego określenia, jako że nie miałby ust ani
zębów :) )
From: ady ####@####.####
Sent: Monday, 09 May 2022 12:08
To: 'Grzes Plucinski'; 'ST PTI'
Subject: RE: [st-pti] dopełniacz od NBP
Oto co na to napisał mi pewien znany tłumacz techniczny (cytat na razie
bez wiedzy i zgody)
"Mignął mi na FB Pana wpis w kwestii odmiany nazwy NBP. Intrygujący i
pouczający, bo pokazuje problem, który opisywałem szereg razy w
odniesieniu do innych nazw - głównie urzędów państwowych, stanowisk w nich
czy organizacji. [.] W Polsce jak licho brakuje od lat centralnego
oficjalnego słownika na różne języki, na angielski też. No i tak się
zastanawiając - "Polski" w Narodowy Bank Polski może być rozumiane jako
przymiotnik w mianowniku, czyli "polski bank narodowy". Ale także i jako
"bank narodowy Polski", czyli mamy rzeczownik w dopełniaczu. Gdy się
spojrzy na angielską oficjalną nazwę banku - National Bank of Poland (a
nie Polish National Bank), staje się jasne, że chodzi o rzeczownik. Czyli
jednak Narodowego Banku Polski, Narodowemu Bankowi Polski itd. Pełna
analogia do odmiany np. Banku Anglii. Natomiast męczyło mnie
przeświadczenie, że regularnie natrafiam w "obiegu oficjalnym/urzędowym"
na nieprawidłową formę "Narodowego Banku Polskiego", i się nie myliłem,
wystarczy wejść na oficjalne strony NBP"
/ady
From: Grzes Plucinski ####@####.####
Sent: Friday, April 29, 2022 10:33 AM
To: ST PTI; ady
Subject: Re: [st-pti] dopełniacz od NBP
to zależy o tego co oznacza "Polski" w nazwie
czy jest to określenie, że jest to bank Polski - w sensie, że jest to bank
kraju - wtedy to rzeczownik = powinno być Narodowego Banku Polski
czy jest to przymiotnik - jaki ten bank jest - polski - i wtedy Narodowego
Banku Polskiego
słowo narodowy zostało dopisane w 1945
do nazwy wcześniejszej - Bank Polski SA
gdzie jednocześnie ze spółki akcyjnej przekształcono go w instytucję
państwową
co więcej ponieważ Bank Polski był SA, której akcje nabyli w drodze emisji
publicznej zwykli obywatele, był w dużej mierze niezależny od rządu, ale
realizował politykę pieniężną państwa
i to, że dawniej była to spółka akcyjna wskazuje raczej na przymiotnik
Bank Ziemski SA
- Banku Ziemskiego SA
Bank Polski SA
- Banku Polskiego SA
W dniu 2022-04-29 o 00:59, ady pisze:
według mnie
Narodowego Banku Polski,
a wszyscy mówią
Narodowego Banku Polskiego
czemu?
co Państwo na to?
/ad
